Διαιωνίζεται η παρανομία της φαρμακευτικής κάνναβης
Στην παράνομη αγορά για την αναζήτηση απαραίτητων για την υγεία τους σκευασμάτων οδηγούνται ουσιαστικά χιλιάδες ασθενείς που χρησιμοποιούν προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης στη χώρα μας, έπειτα από την ψήφιση πολυτροπολογίας του υπουργείου Ανάπτυξης στις 30 Νοεμβρίου.
Ετσι, παρά τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στον τομέα της βιομηχανικής και φαρμακευτικής κάνναβης από το 2018 και τη διακομματική συναίνεση που επιτεύχθηκε παρά την αρχική διστακτικότητα της Ν.Δ., γίνεται τώρα ένα μεγάλο βήμα πίσω, γεννώντας το ερώτημα γιατί μπαίνουν νέα εμπόδια σε έναν πολλά υποσχόμενο τομέα.
Οι ασθενείς μέσω των συλλόγων τους, όπως οι «Aσθενείς Υπέρ της Χρήσης Φαρμακευτικής Κάνναβης» (ΑΥΧΦΚ), ζητούν την άμεση αλλαγή-απόσυρση του άρθρου 21Ζ του νόμου 4139/2013 όπως τροποποιήθηκε πρόσφατα (4864/2021), σύμφωνα με το οποίο δεν επιτρέπεται η εισαγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (THC) άνω του 0,2% που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση.
Μέσω της συγκεκριμένης τροπολογίας ενδέχεται να συμβεί το εξής οξύμωρο: οι ασθενείς που έχουν ανάγκη ένα σκεύασμα συγκεκριμένης περιεκτικότητας και πάνω σε κανναβινοειδή θα πρέπει να κάνουν αίτημα για έγκριση εισαγωγής από το εξωτερικό σκευάσματος που ενδεχομένως να έχει παραχθεί ή η πρώτη ύλη να προέρχεται από την Ελλάδα. Και όλο αυτό προκαλώντας μεγάλη καθυστέρηση και απίστευτη ταλαιπωρία μέσω γραφειοκρατίας σε ανθρώπους με βεβαρημένη υγεία.
Οπως λέει στην «Εφ.Συν.» ο Κωνσταντίνος Σύρος από τον σύλλογο ΑΥΧΦΚ, «το πρόβλημα υπήρχε, εξακολουθεί να υφίσταται και δυστυχώς διαιωνίζεται. Κανένας κρατικός, κανένας αρμόδιος φορέας δεν έχει συνεισφέρει πραγματική βοήθεια. Οι ασθενείς είμαστε εγκαταλελειμμένοι στην τύχη μας. Δεν υπάρχει νομότυπα το φάρμακό μας. Παραμένει μείζον ζήτημα η πρόσβασή μας στα φαρμακευτικά σκευάσματα κάνναβης».
Παράνομα κυκλώματα
Σύμφωνα με τον κ. Σύρο, η πολιτεία αυτή τη στιγμή είναι σαν να ωθεί τους ασθενείς που χρειάζονται τη φαρμακευτική κάνναβη στην ακτιβιστική αυτοκαλλιέργεια ή στα παράνομα κυκλώματα. Η αναζήτηση κάνναβης μέσα από κυκλώματα δεν ωφελεί: «Δεν μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις για το φάρμακό σου. Αγνώστου προελεύσεως υλικό και με “δηλητήρια”. Οσον αφορά την αυτοκαλλιέργεια, πρέπει να έχεις γερά κότσια, στήριξη από την οικογένειά σου για όλα τα ρίσκα που συνεπάγονται», συνεχίζει.
Ο κ. Σύρος εκτιμά ότι υπάρχουν χιλιάδες που χρησιμοποιούν κάνναβη για λόγους φαρμακευτικούς και κρύβονται, γεγονός που πιστοποιούν και τα πολυάριθμα τηλεφωνήματα και mails που δέχεται από πολίτες που ενδιαφέρονται. Σήμερα, μας λέει, «υπάρχει -εντός εισαγωγικών πάντα- η γνωστή διασυνοριακή περίθαλψη.
Ο ασθενής λαμβάνει το σκεύασμα-φάρμακό του εφόσον το συνταγογραφήσει γιατρός από ευρωπαϊκή χώρα στην οποία επιτρέπεται η χρήση φαρμακευτικής κάνναβης. Αρμόδιοι φορείς είναι ο ΙΦΕΤ (Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Ερευνας και Τεχνολογίας) και φυσικά ο ΕΟΦ (Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων)».
Γνωρίζοντες το θέμα τονίζουν όμως ότι αυτή τη στιγμή δεν έχουν εγκριθεί από τον ΕΟΦ σχετικά σκευάσματα προερχόμενα από χώρες της Ε.Ε. και οι περιπτώσεις ασθενών που κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία μετριούνται στα δάχτυλα.
Πώς όμως φτάσαμε στην ψήφιση αυτής της πολυτροπολογίας που καθιστά τη νομιμοποίηση των καλλιεργειών κάνναβης δώρο-άδωρο για τους ασθενείς; Ο υπουργός Ανάπτυξης, Αδωνις Γεωργιάδης, επικαλέστηκε στη Βουλή την προστασία της (μελλοντικής) ελληνικής παραγωγής για την εισαγωγή της τροπολογίας, κάτι που επανέλαβε μιλώντας και στον ιστότοπο news247 στις 19 Φεβρουαρίου.
Ο σύλλογος ΑΥΧΦΚ τονίζει από την πλευρά του ότι οι αδειοδοτημένες φαρμακευτικές για την καλλιέργεια και την επεξεργασία τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης δεν έχουν ξεκινήσει την προμήθεια στην εγχώρια αγορά, κάτι που έχει προκαλέσει τη δυσκολία ως προς την εύρεση φαρμάκου: «Θεωρούμε ότι με την υλοποίηση του νόμου αυτού, η θέση των ασθενών δυσχεραίνει και είναι μετέωρη καθώς η ελεύθερη διακίνηση του φαρμάκου τους αυτομάτως ακυρώνεται», αναφέρουν χαρακτηριστικά στην ανακοίνωσή τους.
Η «γκρίζα ζώνη»
Αιτιολογώντας την τροπολογία στη σχετική επιτροπή της Βουλής ο Αδωνις Γεωργιάδης είχε πει: «Εχουμε ψηφίσει τον νόμο για τη φαρμακευτική κάνναβη για να δώσουμε κίνητρα, για να γίνει παραγωγή φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, επενδύσεις στην Ελλάδα, θέσεις εργασίας στην Ελλάδα και όλα αυτά που έχουμε πει στο νομοσχέδιο. Κάποιοι που θεωρούν ότι υπάρχει μια «γκρίζα ζώνη» στην περιοχή αυτή έσπευσαν να ζητήσουν άδεια εισαγωγής φαρμακευτικής κάνναβης.
»Εμείς ξεκαθαρίζουμε ότι πρόθεσή μας δεν ήταν η χώρα να έχει ποτέ εισαγόμενα προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης με σκοπό να πουλάνε οι εταιρείες που τα παράγουν στο εξωτερικό, αλλά ο στόχος μας ήταν η δημιουργία εγχώριου προϊόντος εξαγωγών και θέσεων εργασίας». Μίλησε μάλιστα για πολιτική βούληση η προστιθέμενη αξία που παράγεται να μένει στην Ελλάδα, αλλιώς απλώς θα μπορούσε να προκριθεί εξ αρχής η εισαγωγή των σκευασμάτων.
Στα πρακτικά της Βουλής βλέπουμε ότι η τροπολογία έλαβε και τη θετική ψήφο από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ, που είχε πρωτοστατήσει το 2018 στο ζήτημα της κάνναβης, με τη Ν.Δ. να μη δέχεται τότε να συνδράμει στην ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας, αλλάζοντας άρδην θέση ως κυβέρνηση καθώς υπήρχε μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Επειτα από την αλλαγή στάσης της Ν.Δ. τον Μάιο του 2021 πέρασε ρύθμιση με σκοπό τη διασφάλιση της ασφαλούς και απρόσκοπτης διάθεσης των προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, υπό τον έλεγχο του ΕΟΦ, για την κάλυψη συνταγογραφημένων αναγκών ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, επιληψία, ασθενών με νευροπαθητικούς πόνους αλλά και καρκινοπαθών.
Πηγές του ΣΥΡΙΖΑ μάς διευκρινίζουν ότι ο λόγος της υπερψήφισης από την αξιωματική αντιπολίτευση σε καμία περίπτωση δεν έχει να κάνει με την αντίθεση στην πρόσβαση των ασθενών στα σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης.
Η διάταξη για την απαγόρευση της εισαγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης εντάχθηκε σε πολυτροπολογία η οποία μεταξύ άλλων περιείχε διάταξη που έκανε ασυμψήφιστες, ανεκχώρητες, ακατάσχετες και αφορολόγητες τις επιδοτήσεις από το ΕΣΠΑ, πράγμα που αποτελούσε καθολικό αίτημα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα ο ΣΥΡΙΖΑ να καλείται να υπερψηφίσει.
Ερώτηση στην Κομισιόν
Στις 31 Ιανουαρίου, ο ευρωβουλευτής του κόμματος και της ευρωομάδας της Αριστεράς, Στέλιος Κούλογλου, προχώρησε σε ερώτηση στην Κομισιόν σχετικά με την απαγόρευση εισαγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης για εγχώρια κατανάλωση στην Ελλάδα.
Στις 11 Φεβρουαρίου, 44 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. επανέφεραν το θέμα στη Βουλή με ερώτηση προς τους υπουργούς Ανάπτυξης, Αδωνι Γεωργιάδη, και Υγείας, Θάνο Πλεύρη, εγκαλώντας την κυβέρνηση για το ότι στερεί από τους ασθενείς τα προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζουν ότι η παραγωγή σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης στη χώρα μας δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα σε ικανοποιητικό βαθμό ώστε να υπάρχει παραγωγή τελικών προϊόντων. Με αυτόν τον τρόπο η συγκεκριμένη διάταξη απαγορεύει την πρόσβαση των ασθενών στην απαραίτητη θεραπεία τους, ενώ η τροπολογία προσκρούει στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών και υπηρεσιών εντός της ενιαίας αγοράς της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Επισημαίνεται δε ότι τυχόν περιορισμοί για λόγους δημόσιου συμφέροντος, όπως η προστασία της δημόσιας υγείας, πρέπει να είναι αναλογικοί και να μην προκαλούν διακριτική (δυσμενή) μεταχείριση εις βάρος αγαθών που έχουν λάβει άδεια νόμιμης κυκλοφορίας σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε., όπως και ότι δημιουργούνται στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.
Μία από τις εταιρείες που έχουν επενδύσει περισσότερα από 40 εκατομμύρια ευρώ στην παραγωγή φαρμακευτικής κάνναβης στη χώρας μας είναι η Tikun Europe, θυγατρική ισραηλινού ομίλου. Βρίσκεται κοντά στην ανάπτυξη παραγωγής φαρμακευτικών σκευασμάτων εντός Ελλάδας, ενώ ορισμένα δημοσιεύματα θέλουν την τροπολογία Γεωργιάδη να τη φωτογραφίζει.
Ωστόσο, η εταιρεία ετοιμαζόταν για την προσωρινή εισαγωγή προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης από μονάδες της σε άλλες χώρες ώστε να αρχίσει να εξοικειώνεται το ελληνικό κοινό, κάτι που η τροπολογία καθυστερεί μέχρι να προχωρήσει η εγχώρια παραγωγή, γεγονός που τοποθετείται το νωρίτερο στα τέλη του 2022. Στις αρχές Φεβρουαρίου η εταιρεία ανακοίνωσε την έναρξη ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει πολλαπλές δράσεις, με πρωταρχικό στόχο την ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας για τη φαρμακευτική κάνναβη.
Ασθενείς και μέλη συλλόγων που μίλησαν στα τέλη Ιανουαρίου στην εκπομπή «Πρωταγωνιστές» του Σταύρου Θεοδωράκη, που έκανε έρευνα για το ζήτημα της κάνναβης, τόνιζαν βέβαια ότι η εισαγωγή των σκευασμάτων υπό την έγκριση και την εποπτεία του ΕΟΦ ήταν μια διαδικασία χρονοβόρα που συχνά και πάλι τους οδηγούσε στην αναζήτηση των προϊόντων με βάση την κάνναβη μέσω άλλων οδών…
O δημοσιογράφος, που έχει ταχθεί υπέρ της προώθησης της φαρμακευτικής κάνναβης και κατά την παρουσία του στη Βουλή με το Ποτάμι το διάστημα 2015-2019, μίλησε μεταξύ άλλων για μια κυνική ομολογία από πλευράς Αδ. Γεωργιάδη ότι δεν μας ενδιαφέρουν οι ασθενείς που χρειάζονται κάνναβη και νοιαζόμαστε μόνο για επενδύσεις και εξαγωγές, η οποία ομολογία επικροτήθηκε στη Βουλή και από άλλα κόμματα, γεγονός που αποτελεί μια οικουμενική αδιαφορία στον πόνο χιλιάδων ασθενών.
«Η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια. Ο κόσμος ακούει κάνναβη και το μυαλό του τρέχει σε τσιγαριλίκια, μαστούρες, παρανομίες… Εν κατακλείδι θα έλεγα: “Οδηγοί τυφλοί, οι διυλίζοντες τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνοντες”», καταλήγει ο Κωνσταντίνος Σύρος.